21.YÜZYILIN ‘GAVRİLO PRİNCİP’İ’: KAPİTALİST ‘MAYDAY’!

Gavrilo Princip.

Kim olduğunu bilir misiniz?

Kendisi tüm endamı(!) ile aşağıda gördüğünüz şahıs.

28 Haziran 1914’te Saraybosna’yı ziyarete gelen Avusturya-Macaristan İmparatorluğu veliahtı Arşidük Franz Ferdinand’ı öldürerek, I. Dünya Savaşı’nın başlamasına neden olan Saraybosnalı Sırp milliyetçisi genç.

Şimdi, hatırladınız sanıyorum. Bunu bir cepte tutalım.

Peki kapitalizm neydi?

Kapitalizm sevgiydi, kapitalizm emekti demek isterdim ama değil!

Kapitalizm, üretim araçlarının büyük bölümünün kişisel aktörlere ait olduğu ve bu kişilerce işletildiği, ekonomik aktivitelerin tamamı olmasa da büyük bir bölümünün kar amacı ile yapıldığı, arz ve talep dengesinin toplumun yararına olacak şekilde serbestçe belirlendiği bir ekonomi sistemidir.

Yukarıda tanımda özellikle bir ifadeye dikkatinize çekmek isterim.

“…arz ve talep dengesinin toplumun yararına olacak şekilde serbestçe belirlendiği…”

Burası da cepte ise devam edelim.

Gelelim Mayday kavramına.

Radyo iletişiminde tehlike sinyali olarak kullanılan acil durum prosedür kelimesidir. Denizdeki veya havadaki bir taşıtın ve onun içindeki kişilerin, yangın, patlama, çatışma, su alma, denge kaybı, karaya oturma, yere çakılma gibi olaylara ve bunların sonuçlarına maruz kalması veya bu olaylarla karşılaşma olasılığı durumlarında yapılan yardım çağrısına Mayday kelimesi ile başlanır.

Bu da tamamsa yapbozu tamamlayabiliriz. Ceplerdekini çıkaralım şimdi. 😊

Yazımızın başlığından da anlaşılacağı üzere 1. Cihan Harbi’nin ilk kıvılcımı gibi bir olay ile karşı karşıyayız.

Adı da kapitalizm.

Koronavirüs pandemisi içinde kıvranan günümüz dünyasında bu acil çağrıyı duyuyoruz. Nitekim yıllardır bir şekilde sürdürülen küresel sistem çatırdıyor, sallanıyor. Hatta infilak hattına doğru girmiş gibi.

Neden mi? Anlatayım.

10 Aralık 1948’de, BM Genel Kurulu’nun Paris’te yapılan 183. oturumunda kabul edilen 30 maddelik bildiri var. Adına da “İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi“ diyoruz.

Oturumda, 6 sosyalist ülke çekimser kaldı. Bildiri, bu ülkeler ile Suudi Arabistan ve Güney Afrika Birliği dışında kalan ülkelerin oylarıyla kabul edildi.

…

Kabul edilen bildirinin 1. Maddesi şöyle:

Bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler, birbirlerine karşı kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar.

…

Bu madde 1948 yılında kabul edilmiş.

Bugün 2021 yılındayız. Mevcut sistem ise şu şekilde.

Şu anda dünyada yaklaşık 15000 atom bombası var. Geçtiğimiz günlerde Çin basınında çıkan habere göre Rusya’nın tek bir füzesi ile Fransa tamamen yok edilebiliyor.

206 devletten sadece bir tanesi olan ABD, 2020 askeri harcaması tahminen 785 milyar doları buldu. Aynı Amerika’da 26 milyon kovid vakası var. 439 bin insan kovid nedeni ile hayatını kaybetti.

Salgına yakalananların sayısı dünya çapında 102 milyonu geçti. Bu salgını durdurmak için hali hazırda üretim aşamasına gelen 6-7 aşı var. Herkes bir şekilde aşı bekliyor.

Dünya nüfusunun yüzde 5’ine sahip Avrupa, aylık küresel aşı tedarikinin yüzde 17’sini alıyor. Örneğin 5,8 milyon nüfuslu Danimarka 24,8 milyon aşı siparişi vermiş durumda.

Dünya Sağlık Örgütü aşı dağılımının adil yapılması ve aşıya erişimi zor görünen ülkelerin haklarını koruma adına COVAX programını oluşturdu.

COVAX, Kovid-19’la ilgili tanı, tedavi, ilaç ve aşı seçeneklerinin tamamının tüm dünyada ulaşılabilir olmasını amaçlayan bir işbirliği programı. Bu programa göre zengin ülkeler ya nakit desteği ya da aşı bağışı ile sözde aşının adil dağıtımına katkı sunacaklar.

Oysa şimdiden zengin ülkeler kendi aralarında aşı savaşına başlamış…

…

Hasılı, 1. maddenin zerresi gözetilmiyor dünya çapında.

Ne yani Afrika kıtası ölürken veya sürekli hastalanırken Avrupa gibi bölgeler sözüm ona steril mi kalacak? Sahiden küçük bir köye dönüşmüş dünya, bunu mümkün kılacak mı?

Dünya’ya halk sağlığı ders kitapları yazmış medeniyetler küresel salgını ve mevcut virüsü bu bencillik ve akıl tutulması ile mi eradike edecek?

Salgının başında birbirlerinin maskelerine el koymuş devletler sözde birlikteliklerinin (AB) ne kadar tutarlı olduğunu ve ne kadar güçlü (!) olduklarını gösterdiler.

Hele ki, bazı devletler ülkelerine girişte kimi aşıları yaptıranları aşılı/sağlam saymayacakmış deniyor.

Sahi, onca silah ne için üretiliyor?

Hele ki tek bir füze ile koskoca ülkeleri bir kalemde silebilmek ne demek?

Her gün milyonlarca insan hastalanıyorken küresel çapta iş birliği yapmak yerine aşı bencilliği yapmaya ne demeli?

Peki, Danimarka’yı özel kılan nedir mesela?

Ya Avrupa Birliği? Böyle mi medeni olunuyor?

Özetle Kapitalist sistem bu şekli ile devam ederse alt kısım görülen ve bir şekli ile ötekileştirilen onlarca ülke ve milyonlarca insanı görmezden geldiği için infilak edecek! Tabi, bence.

Hazır insan hakları evrensel beyannamesi madde 1 hala geçerli iken tüm devletler kendisine çeki düzen verip ideal tutumlara ivedilikle dönmeli. Aksi halde bu sistemin yıkılması net bir şekilde 3.kez dünya devletlerini karşı karşıya getirecek.

Yukarıda bahsettiğimiz binlerce atom bombası bunun ön hazırlığı gibi duruyor.